© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)

       
1. a. JA, dat kan:
2ydx + 4dy = y2dy
4dy - y2dy = -2ydx
dy (4 - y²)/-2y = dx
       
  b. JA, dat kan:
3xydy + 4dx =  2ydx
3xydy = 2ydx - 4dx
3xydy = dx(2y - 4)
3y/(2y - 4) • dy = 1/x dx
       
  c. NEE, gaat niet lukken....  
       
  d. NEE, gaat niet lukken....  
       
  e. NEE, gaat niet lukken....  
       
  f. NEE, gaat niet lukken....  
       
2. ik blijf alle constanten gewoon  steeds weer c noemen.....
     
  a. y' = 4y + 2
dy/dx = 4y + 2
dy = dx(4y + 2)
1/(4y + 2) • dy = dx
primitiveren:   1/4ln(4y + 2) = x + c
e
0,25ln(4y + 2) = cex
(4y + 2)0,25 = cex
4y + 2 = (cex)4 = ce4x
4y  = ce4x - 2
yce4x - 1/2
       
  b. dy/dx(x + 2)/y
ydy = (x + 2)dx
primitiveren:   1/2y2 = 1/2x2 + 2x + c
y
2 = x2 + 4x + c
y
±√(x2 + 4x + c)
       
  c. 2xydx - ydy = ydx
-y
dy = dx(y - 2xy)
-dy = dx(1 - 2x)
dy = dx(2x - 1)
primitiveren:   y = x2 - x + c
       
  d. xdy = 3ydx - 2dy
dy(x + 2) = 3ydx
1/y • dy = 3/(x + 2) • dx
primitiveren:   lny = 3ln(x + 2) + c
e
lny = c e3ln(x + 2)
y  = c • (x + 2)3  
       
  e. xy' x + 3y'
x
dy/dx = x + 3dy/dx
x
dy = xdx + 3dy
dy(x - 3) = xdx
dy = x/(x - 3) • dx
primitiveren:   y = x + 3ln(x - 3)  + c          (bedenk dat  x/(x - 3) = (x - 3 + 3)/(x - 3) =  1 + 3/(x - 3))
       
3. a. dy - 3dx = ydx
dy = dx(y + 3)
1/(y + 3) • dy = dx
primitiveren:   ln(y + 3) = x + c
y
+ 3 = c ex
y
cex - 3
(0, 4) invullen:   4 = ce0 - 3   geeft  c = 7
oplossing:  y = 7ex - 3
       
  b. ydy + 2dx = 4xdx
ydy = dx(4x - 2)
primitiveren:   2/3y1,5  = 2x2 - 2x + c
y
1,5  = 3x2 - 3x + c
y
= (3x2 - 3x + c)2/3 
(0, 0) invullen:   0 = c2/3  dus  c = 0
oplossing:   y = (3x2 - 3x)2/3
       
  c. y' = 1/2y2 • sinx
dy/dx = 1/2y2 sinx
2/y2 • dy = sinx • dx
primitiveren:   -2/y = -cosx + c
y
 = 2/(cosx + c)
(0, 8) invullen:   8 =  2/(cos0 + c)  dus  c = - 3/4 
oplossing:   y =  2/(cosx - 3/4) 
       
  d. y'  = 4x - 2xy
dy/dx = 4x - 2xy
dy = dx • (4x - 2xy)
dy = 2xdx(2 - y)
1/(2 - y)dy = 2xdx
primitiveren:   -ln(2 - y) = x2 + c
ln(2 - y) = -x2 + c
2 - y = ce-x² 
y = 2 -
ce-x²
(0, 5) invullen:  5 = 2 - c
• 1  dus  c = -3
oplossing:   y = 2 + 3e-x²     
       
4.  dN/dt = -λ • N.
dN = -l • λ N • dt
1/N • dN = -λdt
primitiveren:    lnN = -λt + c
N = c et 
(0, N0)  invullen:   N0 = c • 1 dus  c = N0
oplossing:   N(t) = N0et   
       
5. a. Q = C • V  dus   dQ/dt =  C • dV/dt   (want C is een constante)
Maar  dQ/dt = -I = -V/R  (want V = I • R)  dus bovenstaande vergelijking geeft   -V/R = C • dV/dt 
       
  b. -V/R = C • dV/dt 
CRdV = -Vdt
1/V • dV = -1/CR • dt
primitiveren:
lnV = -t/CR + c 
V = c e-t/CR 
V = 50 als t = 0:   50 = ce0   dus  c = 50
met C = 10-6 en R = 1600 geeft dat  V(t) = 50 • e-625t
       
6. a. sinxdy  = ycosxdx
dy/dx = ycosx/sinx  = y/tanx  

Dat is positief als:
A:   y > 0  en  tanx > 0   voor x in  [-π, π]  is  dat laatste zo voor -π < x < -1/2π  en  0 < x < 1/2π
B:   y < 0  en  tanx < 0  voor x in  [-π, π]   is dat laatste zo voor 1/2π < x < π  en   -1/2π  <  x < 0
       
   

       
  b. sinxdy  = ycosxdx
1/y •  dy  =  cosx/sinx • dx
primitiveren:   ln|y|  =  ln(sinx)  + c   (voor  -π < x < π is absolute waarde van sinx niet nodig)
|y| = c • sinx 
 (1/6p, 4) invullen:    4 = c 1/2  geeft  c = 8
oplossing:   y = ±8sinen door (0, 4) zal dat zijn   y = 8sin
       
7. a.  
    Dat is positief als teller en noemer het zelfde teken hebben.

4ey(ey - 1) = 0  als  ey = 1  dus als y = 0
y < 0  en  x > 1  dan zijn teller en noemer beiden negatief, dus de helling positief.
y > 0  en  x < 1  dan zijn teller en noemer beiden positief, dus de helling ook
       
   

       
  b.  x = 1 + 2sint   geeft  dx = 2cost • dt
y
= ln(1 + cost)  geeft  dy = -sint/(1 + cost) • dt 
Invullen in de differentiaalvergelijking:    4 • (1 + cost) • (1 + cost - 1) •  -sint/(2cost)(1 + cost))  = 1 - (1 + 2sint)
cost in de noemer valt weg tegen  1 + cost - 1  en de fatcoren  1 + cost vallen ook tegen elkaar weg:
4• -sint/2 = -2sint
-2sint = -2sint
Dat klopt inderdaad
       
  c. 4ey • (ey - 1) • dy  =  (1 - x)dx
primitiveren:    2(ey - 1)2  = x - 1/2x2 + c
(-2, ln3)  invullen:    2 • (2)2 = -2 - 2 + c  geeft  c = 12
een (impliciete) vergelijking van L is   :  2(ey - 1)2  = x - 1/2x2 + 12
       
8. a. y = 1/(ax + b) = (ax + b)-1  dus  dy = -(ax + b)-2adx
Invullen:
(ax + b)-1 dx + x(ax + b)-2adx  = (ax + b)-2 (x + 1)dx
(ax + b)-1 + ax(ax + b)-2  = (ax + b)-2 (x + 1)
   

    ax + b + ax - x - 1 = 0
x(2a - 1) + (b - 1) = 0
2a - 1 = 0  geeft  a = 1/2
b - 1 = 0  geeft  b = 1
       
  b. ydx - xdy = y2 (x + 1)dx
dx(y - y2x - y2) = xdy
dy/dx =  (y - y²x - y²)/x  =  y/x  - y2 - y²/x
y = -x/(x + 1) geeft  dan    dy/dx  = -1/(x + 1) - x²/(x + 1)² - x/(x + 1)²
samennemen:  dy/dx  = (-x - 1 + x² - x)/(x + 1)² = (-x
² - 2x - 1)/(x + 1)²-(x + 1)²/(x + 1)² = -1
Dat is inderdaad constant.
       
  c. je krijgt  dx(y - y2x + y2 ) = xdy
in het deel achter dx staat een term met y en ook termen met y2 . Die kun je nooit tegelijk wegkrijgen.
       
  d. y = (1/u) • x en dan de productregel gebruiken.
       
  e.

    de eerste twee termen vallen tegen elkaar weg.
je kunt daarna alles delen door  x²/u²   dan vallen die factoren ook weg
Dan hou je over  du = (x + 1)dx
primitiveren:   u = 1/2x2 + x + c
y
= x/u  geeft  u = x/y  dus daar kun je u weer door vervangen:
x/y = 1/2x2 + x + c
   

       
9. a. xdy - 2dy = ydx
dy (x - 2) = ydx
1/y • dy = 1/(x - 2) • dx
primitiveren:   2y = ln(x - 2) + c
y = 1/2ln(x - 2) + c
y
=  (1/2ln(x - 2) + c)2 
(3, 3) invullen:   3 = (1/2ln1 + c)2  ⇒  3 = c2    c = ±√3
oplossing:    y = (1/2ln(x - 2) ±√3)2 
       
  b. xdy - 2dy = ydx,
dy(x - 2) = ydx
dy/dx y/(x - 2)
in (3, 3) is dy/dx = 3 en dat is niet  0/0 dus er is geen singulier punt!
       
  c. De helling moet 3 zijn (vraag b)  dus de juiste oplossing is die met het +-teken.
Hoe zijn we aan die andere gekomen?
Dat zit hem in de regels 5 en 6 uit het antwoord op vraag 1.
Daar hebben we gekwadrateerd, maar als je een vergelijking kwadrateert, dan kunnen er zogenaamde "valse wortels" verschijnen.
y =  (1/2ln(x - 2) + c)2  geeft namelijk  1/2ln(x - 2) + c = OF  1/2ln(x - 2) + c = -y  en die tweede is een valse wortel.
       

© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)