Schaalverdelingen
't Is maar hoe je het bekijkt....

Deze soort misbruik komen we elke dag tegen!
Elke dag?
Ja, elke dag!!!

Tenminste als je de krant leest.
Daar staan op de financiële pagina's altijd mooie grafiekjes om aan te geven hoe het met de beursindexcijfers gegaan is.

Vandaag is het 30 juli 2004. Wacht maar even, dan loop ik naar beneden om de krant te halen......

Zo daar ben ik alweer.  Even kijken... Ja hier bijvoorbeeld. Het grafiekje hiernaast uit de Volkskrant geeft het verloop van de AEX-index weer.
Het lijkt op het eerste gezicht dit jaar stormachtig te verlopen met de AEX. Toppen en dalen wisselen elkaar af.

Totdat je je realiseert dat de schaalverdeling op de verticale as niet bij nul begint (de zaagtand die er dan hoort te staan is voor het gemak maar weggelaten).
Ja hoor! Zo kan ik ook nieuws uit het niets fabriceren. In maart heeft vast in de krant een verontrustend artikel over de sterke daling van de beursindex gestaan, natuurlijk direct verbonden met een verontrustend verhaal over de economie in het algemeen.

Maar als je de schaalverdeling wél correct weergeeft dan krijg je iets als hiernaast.

Nogal een verschil!

Van de woeste schuimkoppen van de index is nog slechts een "rustig kabbelend beekje overgebleven!
Die spectaculaire daling in maart met dat verontrustende artikel, daar blijft zo eigenlijk niets meer van over.

Maar ja, dan heb je als krant geen nieuws te melden.......

Een tweede voorbeeldje.
Hieronder staan twee grafiekjes uit een (gefingeerd) jaarverslag van een grote onderneming. Zij geven de winst over de jaren 1988 en 1989 weer. In het jaarverslag van 1988 was te lezen dat er sprake was van een "licht dalende tendens". En in het verslag van 1989 is te lezen dat er dat jaar een "spectaculaire winststijging" te zien was.
De schaalverdeling van 1988 begint netjes bij nul, zodat de daling zo klein mogelijk lijkt. De schaalverdeling van 1989 begint uiteraard niet bij nul, om de stijging groter te laten lijken. Bovendien is voor een extra effect de schaalverdeling van 1989 ook nog eens uitgerekt: één hokje is 1 miljoen winst, en in 1988 was één hokje 5 miljoen.

Een kritische lezer merkt natuurlijk op  dat de spectaculaire stijging in 1989 niet voldoende is om de licht dalende tendens van 1988 te compenseren!!!!!!!!!

Maar ja, niet iedereen is een kritische lezer!